YUMURTALIK KİSTİ

Yumurtalıklar kadın üreme sisteminin bir parçasıdır. Rahmin her iki tarafında alt karın bölgesinde bulunurlar. Kadınlar yumurta ve östrojen ve progesteron hormonları üreten iki yumurtalığa sahiptir. Bazı durumlarda yumurtalıklarda da kist oluşabilmektedir. Kistler, vücudun farklı doku ve organlarında meydana gelen, tipik olarak içleri hava veya sıvı ile dolu kabarcık veya kapsül benzeri keselerdir. Milimetrik boyutta olabileceği gibi, zamanla büyüyerek vücutta birtakım tehditler de oluşturabilir. Kadınları çoğu yaşamları boyunca en az bir kist geliştirir. Vücutta bütün dokularda kist oluşabilir ancak yumurtalık dışındaki organların kistleri daha çabuk belirti verebilir. Bunun nedeni, diğer organlarda meydana gelen kistlerin organlarda fonksiyon bozukluğu yapmasıdır. Yumurtalık kistlerinde ise genelde böyle bir durum söz konusu değildir.

YUMURTALIK KİSTİ TÜRLERİ NELERDİR ?

FONKSİYONEL YUMURTALIK KİSTLERİ : En yaygın görülen zararsız türüdür. Yumurtlama döneminde farklılaşmaya başlayan dokudan gelişir. Çoğunlukla bir belirtiye sebep olmaz. Tedavi gerekmeksizin 1.5-2 ay içinde kendiliğinden geçebilir. Fonksiyonel (işlevsel) yumurtalık kisti türleri şunlardır:

• FOLİKÜL KİSTİ: Bir kadının adet döngüsü sırasında, bir yumurta folikül denilen bir kese içinde büyür. Bu kese yumurtalıkların içinde yer alır. Çoğu durumda, bu folikül veya kesesi açılır ve bir yumurta bırakır. Ancak folikül kırılmazsa folikül içindeki sıvı yumurtalık üzerinde kist oluşturabilir.
• KORPUS LUTEUM KİSTLERİ: Folikül keseleri tipik olarak bir yumurta bıraktıktan sonra çözülür. Ancak eğer kese çözülmezse ve folikül sızıntısı durumunda, kese içinde ek sıvı gelişebilir ve bu sıvı birikmesi bir de orpus luteum kistine neden olur.

PATOLOJİK KİSTLER :

• DERMATOİD KİSTLER: Yumurtalıklarda saç, yağ ve diğer dokuları barındırabilen kese benzeri büyümedir.
• KİSTADENOMLAR: Yumurtalıkların dış yüzeyinde gelişebilen kanserli olmayan büyümedir.
• ENDOMETRİOMALAR: Rahmin içinde normal olarak büyüyebilen dokular rahmin dışında gelişebilir ve yumurtalıklara yapışabilir, bu da bir kist ile sonuçlanır.

YUMURTALIK KİSTİ BELİRTİLERİ NELERDİR ?

Bazen kistler hiçbir bir ağrı yapmayıp bir belirti göstermeyebilir ve muayene sırasında tesadüfen fark edilebilir. Bunlar kolayca tedavi edilir. Yumurtalıklarda oluşan kistler diğer organlarda oluşan kistler gibi genellikle organda işlevsel bir bozukluğa sebep olmaz. Yumurtalık kisti bazı belirtilerle de kendini belli edebilir. Özellikle genç yaş grubu kistlerindeki en önemli belirti kasık ağrısı ve adet düzensizliğidir.Bunun dışında karında şişlik, ağrılı adet görme, sindirim sistemi ve idrar yolu bozuklukarı, ilişki sırasında ağrı, göğüslerde hassasiyet, mide bulantısı gibi semptomlar da görülebilir.

YUMURTALIK KİSTLERİ NASIL TEDAVİ EDİLİR ?

Yumurtalık kistleri, yeterince büyüyüp diğer iç organlara baskı yapmadığı sürece anlaşılamazlar. Bu yüzden düzenli muayene ve kontroller yapılmalıdır. Çoğunlukla Kadın Doğum Uzmanı tarafından yapılan muayene sonrası tespit edilir. Fark edilmediğinde kötü huylu bir kistte kötü sonuçlara yol açılabilir. Tedavi yumurtalık kistinin cinsine göre değişmektedir. Genellikle çapı 5 cm’den küçük olan, büyüme eğiliminde olmayan iyi huylu kistlerin kendiliğinden geçmesi beklenir. Basit kistlerin küçülmeleri için doğum kontrol hapları da kullanılabilir. İltihap kistlerinde tedavi yöntemi olarak antibiyotik ilaçlar kullanılır. Kistlerin büyümediğinden ve kötü huyluya dönmediğinden emin olmak için takip gereklidir. 8-10 cm'yi geçen ya da sürekli büyüyen, ultrason ve kan testlerinde kötü huylu olma ihtimali yüksek, hastanın günlük yaşantısını etkileyecek şekilde ağır belirtiler veren ve hastanın sağlığını tehdit eden kanser şüpheli bir yumurtalık kistiyse ameliyat ile alınır.

Bir yumurtalık kistinin ameliyata ihtiyaç duyabilmesi için belli bazı semptomlar gereklidir. Bu semptomlar :

• 5 cm’den büyük olması
• Kistin büyümeye devam ediyor olması
• Yapılan testlerde kötü huylu olabileceğinin görülmesi
• Şiddetli belirtiler vermesi
• Farmakolojik tedaviye yanıt vermemesi
• Kistin burkulma ve patlama ihtimalinin olmasıdır .