MİYOM NEDENLERİ VE TEDAVİSİ

Günümüzde en sık rastlanılan kadın hastalıklarından biri olan miyomlar, rahimde görülen anormal düz kas çoğalması sonucu meydana gelen iyi huylu tümörlerdir. Miyomlar ergenlik-genç erişkinlik dönemlerinde nadiren ortaya çıkar. Üreme çağındaki kadınların %20’sinde görülmektedir ve rahim alma (histerektomi) ameliyatının en sık sebebidir.

Sıklıkla 30 ila 40 yaşları arasında oluşan miyomlar, menopoz dönemi ile birlikte küçülme eğilimindedir. Menopoz sonrası büyüyen miyomların habis (kötü huylu) dönüşüm açısından takibe alınması gerekebilir. Miyomların habisleşme (kanserleşme) olasılığı % 0.1’dir. Miyomların hızlı büyümesi ameliyat endikasyonudur. Miyom oluşumunun temel nedeni östrojen hormonu olmakla birlikte, ailesel yatkınlığın da bunda rol oynadığı bilinmektedir.  Kilolu olmak miyom oluşma eğilimini arttırır. Gebelikte boyutları artıp ağrıya neden olabileceği gibi büyük boyutlardaki ve rahim kavite boşluğuna bası yapan subseröz  miyomlar, kısırlık, düşük,  tekrarlayan gebelik kaybı ve erken doğum tehditine neden olmaktadırlar.

MİYOM BELİRTİLERİ NELERDİR ?

            Pek çok kadının hayatının herhangi bir döneminde oluşabilen miyomlar çoğunlukla fark edilmezler. Belirtiye yol açmadığı durumlarda kişi, ömür boyu miyomla birlikte yaşayabilir. Ancak bir kısım hastada anormal kanamalar, rahatsız edecek derecede ağrılı ve kanamalı regl dönemleri, sırt ağrısı ve ağrılı cinsel birleşme gibi bir takım belirtilere rastlanabilir. Büyük boyutlara ulaşan miyomlar karında şişlik, ağrı, hazımsızlık, kabızlık, gaz şikâyetlerine neden olabilir. İdrar torbasına bası yaparak sık idrara çıkma ihtiyacı hissettirebilir. Büyüme eğiliminde olan, aşırı büyüyen ya da belirtilere yol açan miyomlar kısırlığa dahi yol açabilir. Kavite içindeki saplı miyomlar, nadiren de olsa rahim kavitesinin dışına çıkarak, ilişki sonrası kanama ve enfeksiyona bağlı olarak kötü koku ile akıntıya sebep olabilirler.

MİYOM ÇEŞİTLERİ

            Miyomlar rahim duvarında yerleştikleri yerlere göre sınıflandırılırlar:

• Submüköz miyom: Rahim iç duvarında yerleşenler
• İntramural miyom: Rahim kas tabakasının içine gömülü olanlar
• Subseröz miyom: Rahim dışına doğru büyümüş olanlar
• Saplı ve subseröz miyom: Rahim dışına bir sapla bağlı olanlar

Miyom, bulunduğu yere, sayısına ve büyüklüğüne göre bulgu verebilir.
 

TANI YÖNTEMLERİ

            Miyomlar genellikle rutin jinekolojik muayeneler sonucunda ortaya çıkar. Miyomların klinik tanısı kadın doğum muayenesi ve ultrasonografi ile konulmaktadır. Miyomun boyutu ve yerleşim yeri yüksek çözünürlüklü ultrasonlardan faydalanılarak belirlenir. Bazı durumlarda, rahim iç duvarını ve miyomun ne kadarlık kısmının rahim içinde, ne kadarının kas tabakasında olduğunu anlamak için; salin infüzyon sonografi denilen ve halk arasında “sulu ultrasonografi” olarak bilinen yöntem uygulanabilir. Bu yöntemde rahim içine ince bir kanülle girilerek sıvı verilir, rahim iç tabakası ultrasonografi eşliğinde görüntülenir. Böylelikle miyomun yeri ve uzanımı gözlenir. Çoklu miyomlarda, haritalandırmak için kullanılan görüntüleme yöntemlerinden biri de ilaçlı MR’dır. MR görüntüleme yöntemiyle yumuşak dokularda detaylı bilgi alınabilir.

MİYOM NASIL TEDAVİ EDİLİR ?

            Miyomların pek çoğu herhangi bir belirti veya şikayete yol açmaksızın, jinekolojik muayene sırasında rastlantısal olarak tespit edilirler. Böyle miyomlarda genellikle herhangi bir tedavi verilmeksizin miyom periyodik olarak takip edilir. Miyom tedavisi, ilaçlı olarak yapılabilir. GnRH (Gonadotropin salgılayan hormon) olarak tanımlanan ilaçlarla östrojen ve progesteron hormon üretimi engellenir. Kişinin geçici olarak menopoza girmesine neden olan bu tedavi sayesinde kişinin âdet kanaması kesilir ve miyomları küçülür. Cerrahi gerektirmeyen tedavi yöntemlerinden biri de radyofrekans (RF) ablasyondur. Miyomun içinde özel bir iğneyle girilerek miyoma, radyofrekans enerjisi verilir. Miyom içinde ısı artışına yol açan bu tedavi türünde anestezi uygulanması gerekir. Minimal invaziv işlemlerden biri olan embolizasyon tedavisinde ise miyomu besleyen küçük damar yapılarına olan kan akışı kesilir. Beslenemeyen miyom zaman içinde küçülür.

            Miyom büyümüşse, veya hasta için bir sıkıntı teşkil ediyorsa ameliyat tercih edilir. Ameliyat kararı hastanın yaşı, şikayetleri, miyom sayısı ve yerleşimi ile hastanın çocuk sahibi olup olmadığına göre verilir ve ameliyatın kapsamı belirlenir. Miyom tedavisinde uygulanan cerrahi yöntem ise miyomektomi olarak tanımlanır. Kapalı cerrahiye uygun miyomlar için miyomektomi işlemi, laparoskopik yöntemle yapılır ve rahimde bulunan miyomlar, cerrahi yöntemle çıkarılır. Miyom ameliyatı (miyomektomi) sonrası üreme potansiyeli artar ancak tekrardan miyom oluşumu, kanama, hematom, yapışıklık gibi bazı sıkıntılar yaşanabilir. Miyom tedavisinde etkinliği kanıtlanmış tek tedavi yöntemi ise histerektomidir. Histerektomi işleminde rahim tamamen alınır. Uygun olan vakalarda, kapalı cerrahi tercih edilebilir. Üreme çağındaki hastalarda, ek işlem olarak yumurtalar alınmadığı sürece, hasta menopoz girmez.